พอได้ยินคำว่า สวนบ้านแก้ว ทุกคนอาจจะนึกถึง วังสวนบ้านแก้ว ในรั้วมหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี แต่บางคนอาจจะไม่รู้ว่ามหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณีมีสินค้าจากธุรกิจเพื่อชุมชนจำหน่ายด้วยภายใต้แบรนด์ “สวนบ้านแก้ว…”
แบรนด์สวนบ้านแก้วนั้นเกิดขึ้นมาได้อย่างไร ?
มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณีเป็นมหาวิทยาลัยเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น และมีเป้าหมายในการพัฒนาตามหลักการพัฒนาที่ยั่งยืน ซึ่งปัจจุบันมหาวิทยาลัยได้มีการไปส่งเสริมให้เกิดผลิตภัณฑ์ที่หลากหลาย ดังนั้นการพัฒนาเครือข่ายความร่วมมือของภาคีเครือข่ายทั้งภาครัฐ เอกชน ชุมชน และภาคประชาสังคม พร้อมๆไปกับการที่จะยกระดับความเป็นอยู่ของชุมชน จึงจะดำเนินการในรูปแบบของการสร้าง “กิจการเพื่อสังคม Social enterprise (SE)” เพราะธุรกิจไม่ว่าจะรูปแบบไหนก็ไม่สามารถอยู่รอดได้ หากปราศจากสังคมที่ดี จึงสอดคล้องกับนโยบายในการพัฒนาท้องถิ่นของมหาวิทยาลัย และสอดคล้องกับกระแสเรื่องสิ่งแวดล้อมและสังคมในปัจจุบัน ที่องค์กรธุรกิจต้องหันมาใส่ใจทั้ง 2 ประเด็นนี้มากขึ้น
โดยมหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณีจะจัดตั้ง “สวนบ้านแก้วธุรกิจชุมชน For U For Community” ซึ่งจะเป็นกิจการเพื่อสังคมที่จะทำหน้าที่เชื่อมโยงชุมชนผู้ผลิตและตลาดเข้าด้วยกันอย่างครบวงจรโดยอาศัยองค์ความรู้ของมหาวิทยาลัยเชื่อมต่อไปยังภาคีเครือข่ายภาครัฐ และภาคเอกชนอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
สวนบ้านแก้วธุรกิจชุมชนได้แนวคิดมาจากโมเดลธุรกิจเพื่อสังคมที่ต้องการสร้างความยั่งยืนให้กับชาวสวนของจังหวัดจันทบุรี โดยเฉพาะอย่างยิ่งชาวสวนผลไม้อินทรีย์และกลุ่มเกษตรกรซึ่งปลูกพืชสมุนไพรแบบอินทรีย์ในชุมชนที่มีพื้นที่เพาะปลูกจำนวนมากแต่ไม่มีช่องทางการขาย ในบางช่วงผลผลิตบางชนิดเกิดภาวะล้นตลาดจนราคาตกต่ำ จึงมีการส่งเสริมให้มีการนำผลผลิตมาแปรรูปและพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ทั้งในรูปแบบอาหาร เครื่องดื่ม อาหารเสริมสุขภาพ เครื่องสำอาง ผลิตภัณฑ์ชำระล้าง หรือสารสกัด เพื่อจัดจำหน่ายทั้งในรูปแบบผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปพร้อมใช้ หรือส่งต่อวัตถุดิบหรือกึ่งแปรรูป หรือการพัฒนาต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์อื่นๆ การพัฒนาสินค้าจาก waste product และการพัฒนาช่องทางการตลาดที่จะส่งเสริมให้เกิดการกระจายรายได้มากขึ้น